روش دلفی و اجماع نظر خبرگان
روش دلفی یک روش جمع آوری داده است که از طریق چندین مرحله ساخت یافته جمع آوری داده ها ، از گروه متخصصان در مورد موضوع تحقیق مشاوره دریافت می کند. در حالی که بیشتر نظرسنجی ها سعی دارند به سوال چیست پاسخ دهند ، روش دلفی و اجماع نظر خبرگان به سوال آنچه می تواند / باید باشد پاسخ می دهد.
تاریخچه دلفی
روش دلفی برای اولین بار در تحقیقات علوم دفاعی رند در دهه 1950 مورد استفاده قرار گرفت تا با توزیع مجموعه ای از پرسشنامه ها با بازخورد کنترل شده ، به اطمینان بیشترین توافق بین نظرات متخصص دست یابد و تاکنون در رشته های مختلف مورد استفاده قرار گرفته باشد (لودویگ و استار ، 2005 ، 320) )
روش دلفی مناسب چه تحقیقی است ؟
این روش فرایندی است که از متخصصان برای جمع آوری داده ها و ایجاد توافق بین قضاوت هایشان استفاده می کند. این تکنیک با استفاده از مجموعه ای از روش های جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها در ترکیب با بازخورد متخصص انجام شده است و در صورت عدم دانش واحد در مورد یک موضوع یا یک مسئله ، روش دلفی مناسب است.
داده های تحقیق (نظر متخصص) معمولاً در چندین مرحله از ارسال متمرکز پرسشنامه جمع آوری می شود که مجموعه ای از داده های کمی و کیفی را برای تجزیه و تحلیل ارائه می دهد.
سپس نتایج تجزیه و تحلیل داده ها ، فرم و محتوای پرسشنامه های بعدی را تعیین می کند تا زمانی که نقطه نظرات گروه ثابت و اثبات شود ، ارسال پرسشنامه می تواند 4-5 بار تکرار شود. البته لزوماً در مورد تعداد دوره های پرسشنامه اتفاق نظر وجود ندارد و این به ثبات و همگرایی پاسخ ها بستگی دارد.
شرح کامل روش دلفی و اجماع نظر خبرگان (پانلیست):
ویژگیهای شاخص این تکنیک عبارتند از:
- پرسشنامه ساختارمند.
- ناشناس بودن شرکتکنندگان دلفی.
- بازخور کنترل شده.
- تکرار گردآوری داده. (دارمو[1]، 2014، 36).
از نظر تروف و لینستون[2] (2011)برخی شرایط بالقوهای که نیاز به اعمال دلفی را بوجود میآورند، عبارتند از:
- مساله با استفاده از تکنیکهای تحلیلی دقیق قابل حل نبوده اما بهره گیری از قضاوتهای انتزاعی بر مبنای اتفاقنظر جمع امکانپذیر باشد؛
- با در نظر گرفتن فاکتورهای زمان و هزینه، ملاقاتهای مکرر افراد گروه سودبخش نباشد؛
- میزان کارایی ملاقات رو در رو با بهکارگیری یک فرآیند ارتباط گروهی بهعنوان مکمل، قابل افزایش
باشد و ...
طبق گفته های تروفو و لینستون (2011) ، برخی از شرایط بالقوه ای که نیاز به تمرین دلفی را ایجاد می کنند عبارتند از:
- با استفاده از فنون دقیق تحلیلی نمی توان مشکل را حل کرد ، اما می توان از قضاوت های انتزاعی مبتنی بر اجماع جمعی استفاده کرد.
- با توجه به زمان و عوامل هزینه ، جلسات مکرر اعضای گروه نباید مقرون به صرفه باشد.
3- می توان با استفاده از یک فرایند مکمل ارتباط گروهی ، اثربخشی جلسات رو در رو افزایش داد.
در کنار این نقاط قوت، روش دلفی کاستیهایی نیز دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- پردازش پرسشنامه و تعداد دورها؛
- دستیابی به نسخهی ضعیفی از بهترین نقطه نظرها از طریق رویکرد اجماع؛
- فشار برای همگرایی قضاوتهای فردی گروه؛
- عدم پاسخگویی و بیان تصمیمات شتابزده به علت گمنامی؛
- پرهیز از اظهارِنظر واقعی برای هماهنگی با گروه؛
برنامهریزی و اجرای روش دلفی در این تحقیق، با در نظر داشتن محدودیتهای ذکر شده برای این روش، بهصورت تفصیلی در ادامه شرح داده خواهد شد.
تعریف دلفی
دلفی یک روش یا روش تحقیق سیستماتیک برای استخراج نظرات گروهی از متخصصان در مورد یک موضوع یا موضوع است (لندتا ، 2006: 467) و یا رسیدن به اجماع گروهی از طریق یک سری مراحل توسعه. پرسشنامه با حفظ ناشناس بودن پاسخ . و بازخورد اعضای پنل (روو ، رایت ، 1999: 353)
با استفاده از پرسشنامه هایی که به طور مداوم تکرار می شوند تا رسیدن به توافق ، از یک متخصص همگن و مستقل در مورد یک مسئله خاص مشاوره حرفه ای بگیرید (براون و همکاران ، 2002: 133)
مراحل مختلفی برای جمع آوری نظرات در مورد ذهنی موضوع و استفاده از پاسخ های کتبی به جای جمع آوری گروهی از متخصصان وجود دارد و هدف از توافق این است که بتوانید آزادانه ایده ها را با برآورد عددی بیان کنید و تجدید نظر کنید. اسمیت و همکاران[3] ،2002 :314)
اجزای اصلی دلفی
اجزای اصلی دلفی شامل تکرار یا بازگویی پرسشنامه، متخصصین، بازخورد کنترل شده، گمنامی، آنالیز
نتایج، اجماع، زمان و تیم هماهنگ کننده است که در زیر هر یک به اختصار شرح داده می شود:
بازگویی یا تکرار
منظور تکرار یک سری مرحله ها به صورت فرایندی، سیستماتیک و نوشتاری به وسیلهی پرسشنامه و با هدف روشن تا اجماع نظرات است که متخصصین حداقل دو بار در مورد سؤال مشابه نظر داده و
با دریافت اطلاعات از سایرین، امکان تجدید نظردر پاسخ های خود را دارند که باعث توسعه ی کار گروهی بدون آگاهی از وجود سایرین می شود و در اصل، از تأثیر منفی نفوذ شخصیت و وضعیت شرکت کنندگان در پاسخ های سایرین اجتناب می گردد.
از نظر تعداد مرحله ها، مقالات2 تا10 مرحله را گزارش داده اند. اما دلفیِ کلاسیک در برگیرندهی چهار مرحله بوده که محققین معمولاً برای دستیابی به اهداف تحقیق خود، آن را به دو تا سه مرحله کوتاه می نمایند.
در هر صورت، تصمیم گیری در مورد تعداد مراحل، تا حد زیادی عملی یا تجربی بوده و بستگی به زمان در دسترس و نوع سؤال آغازین دارد. ( احمدی و همکاران 1387: 185)
متخصصین
شرکت کنندگان دلفی متخصصین یا خبرگان یا پانلیست ها[4] می باشند. آنها به چهار خصوصیت: دانش
و تجربه در موضوع، تمایل، زمان کافی برای شرکت و مهارت های ارتباطی مؤثر نیاز دارند و پارامترهای
کلیدی مطالعه نیز صلاحیت پانلیست ها، اندازه پانل و روش انتخاب آنها است. (پاول[5] ،2003: 376)
صلاحیت پانلیست ها
شناسایی متخصصان نکته مهمی در دلفی است ، زیرا دستیابی به اهداف به انتخاب دقیق شرکت کنندگان بستگی دارد. دلفی در مدت زمان کوتاهی بر استخراج مشاوره متخصص متمرکز است و نتایج به مهارت افراد در دانش مورد نظر ، کیفیت و دقت پاسخ ها و همکاری و مشارکت آنها بستگی دارد و در دوره مطالعه ادامه دارد. به عبارت دیگر ، موفقیت دلفی به انتخاب نمونه ها مرتبط است.
متخصصان دلفی باید دانش کافی در مورد موضوع داشته باشند ، در بحث شرکت کنند و نتیجه روند را تحت تأثیر قرار دهند ، با این حال افراد غیر متخصص و علاقه مند نیز در این زمینه گنجانده می شوند. (Dunham، 1996: 43)
پاسخ دهندگان باید نسبتاً بی طرف باشند و اطلاعات به دست آمده باید منعکس کننده دانش و درک آنها باشد. علاوه بر ظرفیت ، علاقه و تعهد شرکت کنندگان در موضوع ، ادامه درگیری در تمام مراحل لازم است. (کندی ، 2004: 504) با این حال ، دلفی با ارائه بحث محترمانه و ارائه دیدگاه های مختلف اعضا به یکدیگر ، علاقه و تضاد ایجاد می کند. (پاول ،2003: 376).
نمونه گیری
در بیشتر موارد ، از نمونه گیری هدفمند استفاده می شود ، اما اگر متخصصان شناسایی نشوند ، از نمونه گلوله برفی نیز استفاده می شود. اگر متخصصان شناخته شده زیادی وجود داشته باشد ، از نمونه گیری تصادفی استفاده می شود برخی از مقاله ها از دلفی به دلیل نداشتن نمونه گیری تصادفی انتقاد می کنند ، اما نمایندگی نمونه ها اهمیتی ندارد ، اما کیفیت اعضای هیئت مدیره از تعداد آنها مهمتر است.
نظر سنجی
دلفی مجموعه ای از مراحل نظرسنجی یا پرسشنامه است که همراه با پرسشنامه اولیه ، پرسشنامه مراحل بعدی را تشکیل می دهد و باید در مرحله طراحی تحقیق تصمیم گیری شود. و باز) استفاده می شود. با این حال ، در مواردی که مشاوره شرکت کنندگان در مورد یک موضوع خاص مورد نظر است ، از سوالات متمرکز و ساختاری استفاده می شود. (احمدی و همکاران 1387: 185 )
بازخورد کنترل شده
بازخورد به معنای فرصتی است که کارشناسان می توانند نظرات خود را بررسی کنند و نظرات دیگران را ارزیابی کنند ، این یک عنصر مهم در حرکت به سمت اجماع است. بنابراین ، شرکت کنندگان تشویق می شوند و مجاز به تجدید نظر در قضاوت های خود در مرحله اول یا مراحل قبلی هستند ، اما تبادل اطلاعات بین کارشناسان رایگان نیست. (نرگس ، 2002: 508)
تجزیه و تحلیل آماری نتایج
در دلفی ، اطلاعات کمی و کیفی جمع آوری شده است ، اما متأسفانه روشی که برای تجزیه و تحلیل و نحوه مدیریت اطلاعات تولید شده به کار رفته است ، تعریف نشده است. فقدان راهنما منجر به ایجاد انواع رویکردها و تفسیرهای گزارش ها از طرق مختلف شده است که به نوبه خود بر قوام و سازگاری روش تأثیر می گذارد. روش های تجزیه و تحلیل بر اساس هدف دلفی ، ساختار مراحل ، نوع سوالات و تعداد شرکت کنندگان تعیین می شود.
آمار اصلی مورد استفاده در مطالعات دلفی ابعاد مرکزی (میانگین ، متوسط و نما) و شاخص پراکندگی (انحراف معیار و فاصله مربع مربع) است که در آنها استفاده از میانه و نما مطلوب تر است. ، گرچه میانگین می تواند نیز استفاده شود در بعضی از مقالات ، استفاده از میانه به شدت برای پرسشنامه هایی که بر اساس مقیاس لیکرت طراحی شده اند ، توصیه می شود. (نارسِس،2002)
استفاده از یک نمای نیز برای گزارش داده های دلفی مناسب و توصیه می شود ، زیرا روند دلفی تمایل به همگرایی یا همگرایی دارد که خود یک نقطه واحد است. بنابراین ، استفاده از نتایج حول یک یا دو نکته مناسب است و اصولاً استفاده از میانگین و میانگین می تواند گمراه کننده باشد. (پاول ، 2003: 376).
به طور کلی ، به طور معمول ، برای تجزیه و تحلیل نتایج دلفی ، در اولین مرحله ، تجزیه و تحلیل محتوا برای شناسایی عوامل اصلی پرسشنامه بدون ساختار اولیه انجام می شود ، نتایج حاصل از پرسشنامه های غیر ساختاری به پرسشنامه های ساخت یافته تبدیل می شود
و اساس آن را تشکیل می دهد مراحل داده شده. در مرحله دوم ، ابتدای کاربرد روش ها کمی است که از روش رتبه بندی و امتیاز دهی (میانه و کوارتر) استفاده می شود و در مرحله سوم و مراحل بعدی ، از شاخص های مرکزی و پراکندگی استفاده می شود..(احمدی و همکاران ،1387)
[1] -Darmo, A.
[2] -Turoff M, Linstone HA.
[3] Smith, C et al
[4] Pannelist
[5] Powell C.
دیدگاه ها