کشت کلزا

تاریخچه کشت کلزا

کلزا (rap seed) به عنوان یک گیاه دانه روغنی خوراکی از زمان جنگ جهانی دوم مورد توجه واقع شد و تلاشهای به نژادی برای رفع مواد مضره آن طی دو دهه گذشته شدت یافت. ارقام زراعی کلزا به دو گونه براسیکانیپوس (Brassica napusl) یا کلزای معمولی و براسیکاراپا مترادف با براسیکاکمپستریس (B.rapal., B.campestnsl.) یا شلغم روغنی تعلق دارند. کلزای معمولی در اروپای جنوبی و از تلاقی شلغم روغنی (Brassica rapa) با کلم (B.oleraceakale) منشا یافته و ظاهراً در قرن هیجدهم به آسیا و سایر نقاط جهان گسترش پیدا کرد. در گذشته، بوته‌های کلزای معمولی و شلغم روغنی به عنوان سبزی، دارو و ادویه مورد استفاده بوده‌اند. همچنین از روغن آن ها جهت طباخی و سوخت روشنایی استفاده می‌شده است (خواجه‌پور، 1383).

پیشرفت های بعدی در اصلاح کیفیت روغن و کنجاله کلزا و همچنین کشف ویژگی های غذایی مفید روغن کلزا موجب افزایش بیش از پیش کلزا برای مصارف خوراکی شد (عزیزی و همکاران، 1378). امروزه کلزای معمولی و شلغم روغنی با هدف تولید روغن جهت مصارف صنعتی و تغذیه‌ای مورد کشت و کار قرار می‌گیرند. ارقامی از کلزای معمولی و شلغم روغنی را که خصوصیات لازم برای تولید روغن خوراکی دارند کانولا نامیده اند (خواجه‌پور، 1383).

مصارف مختلف کلزا باعث شده است ارقام ویژه ای از این گیاه تولید شوند و تفاوت بین سه نوع

اصلی این ارقام از لحاظ کیفیت بذر حائز اهمیت است این ارقام عبارتند از:

ارقام دارای اسید اروسیک بالا (HEAR)، ارقام دارای اسید اروسیک پایین (LEAR) و کانولا. اصطلاح کانولا به بذور یا فرآورده‌های بذوری اطلاق می‌شود که حاوی کمتر از 2 درصد اسید اورسیک در روغن خود و حاوی کمتر از 30 میکرومول بر گرم گلوکوسینولاتهای آلیفاتیک در کنجاله باشند