سیستم اطلاعات مدیریتی (MIS) یک سیستم اطلاعاتی [1] است که برای تصمیم گیری و برای هماهنگی ، کنترل ، تجزیه و تحلیل و تجسم اطلاعات در یک سازمان استفاده می شود.
مطالعه سیستم های اطلاعات مدیریت ، افراد ، فرآیندها و فناوری را در یک زمینه سازمانی بررسی می کند.
در یک شرکتی ، هدف نهایی استفاده از سیستم اطلاعات مدیریتی افزایش ارزش و سود مشاغل است.
سیستم مدیریت اطلاعات (IMS) یک اصطلاح کلی برای نرم افزاری است که برای تسهیل ذخیره ، سازماندهی و بازیابی اطلاعات طراحی شده است.
IMS همچنین نام برنامه نرم افزار ماموت IBM است که در دهه 1960 برای پشتیبانی از برنامه فضایی آپولو ناسا ساخته شد. این نسخه IMS پیشرو سیستم مدیریت پایگاه داده برتر سلسله مراتبی IBM (DBMS) بود.
بانکهای اطلاعاتی IMS سلسله مراتبی به طور کلی به سه شکل ارائه می شوند:
* بانک اطلاعاتی با عملکرد کامل: برگرفته از رابط زبان داده (DL / I) ، این فرم بانک اطلاعاتی ممکن است بیش از یک روش دسترسی واحد داشته باشد. از روش دسترسی متوالی سرریز (OSAM) یا روش دسترسی مجازی ذخیره سازی (VSAM) ممکن است برای ذخیره و دسترسی به فیلدهای پایگاه داده استفاده شود.
* پایگاه داده مسیر سریع: برای تسهیل نرخ معاملات بهینه طراحی شده است. به عنوان نمونه می توان به پایگاه داده های ورود داده (DEDB) و پایگاه داده های اصلی ذخیره سازی (MSDB) اشاره کرد.
* پایگاه داده های بزرگ در دسترس بالا (HALDB): حجم زیادی از داده را در اختیار شما قرار می دهد و در دسترس بودن قابل اعتماد برای هر قطعه از داده های موجود در پایگاه داده را فراهم می کند.
یک سیستم مدیریت اطلاعات داده هایی را که در قالب های مختلفی ذخیره شده اند ، جمع آوری و مدیریت می کند و آن را برای افرادی که به آن نیاز دارند در دسترس قرار می دهد. غالباً ، كسب و كار كوچك فقط به مدیریت اسناد اداری و صفحه گسترده و ایجاد آنها در دسترس كارمندان نیاز دارد. ممکن است دیگران نیاز به جمع آوری و مدیریت اطلاعات دقیق درباره داده های مشتری داشته باشند. سیستم های مدیریت اطلاعات دیگر داده ها را از طریق وب سایت در اختیار سازمان های بزرگ یا حتی عموم قرار می دهند.
درک سیستم های مدیریت اطلاعات
به جای یک بسته نرم افزاری منفرد ، به یک سیستم مدیریت اطلاعات به عنوان یک سیستم قوانینی که توسط شرکت شما تعیین شده است فکر کنید تا نحوه جمع آوری ، ذخیره و دسترسی به کارمندان را تعیین کنید. اگر در حال حاضر کسب و کار شما از محصولات مختلفی استفاده می کند که با یکدیگر ارتباط برقرار نمی کنند ، ممکن است به یک متخصص مانند فروشنده ارزش افزوده نیاز دارید تا داده های خود را قبل از ایجاد سیستم مدیریت اطلاعات به کار ببندید.
امروزه سیستمهای اطلاعاتی به
عنوان یکی از فناوریهای نوین بشری نه تنها خودش دستخوش تغییراتی شده است، بلکه به سرعت در حال تاثیرگذاری
بر روی تمام سازمانهاست. فناوری اطلاعات در واقع نوعی فناوری فراگیر است و ویژگی منحصر به فرد آن،
شمول و نیاز ضروری به آن است. دامنه تغییرات ناشی از این پدیده، بسیار متنوع است و
از جانشینی اطلاعات به جای انرژی یا نیروی کار انسانی در بخش تولید صنعتی تا تغییر
در بخش درونی خدمات، از خدمات پرسنلی گرفته تا خدمات اجتماعی و سیستمهای توزیع را در
بر میگیرد (صرافی زاده
و پناهی، 1384: 52).
سیستمهای اطلاعاتی به مجموعهای از
اجزای مرتبط با هم گفته میشود که اطلاعات را به
منظور حمایت از تصمیمگیری و کنترل در یک
سازمان جمع آوری، پردازش، ذخیره و توزیع میکنند(جانکوفسکی[1]،
2009). نگرش سیستمی به جهت جامعیت بالقوه، به یکپارچگی و هماهنگی اطلاعات موجود در
سازمان کشیده میشود و عالیترین
نمود نگرش سیستمی به سازمانها، به استقرار سیستمهای اطلاعات مدیریت منجر میشود.
همانطور که بیان شد، این سیستمها که گردآوری و سازماندهی دادهها و تولید اطلاعات و انتقال آن را به مدیران به انجام میرسانند، همچون ناظری
مقتدر در تمامی سطوح سازمانها حضور یافته و حیطه
معرفتی مدیر را توسعه داده و بینش وی را برای اتخاذ تصمیمات صحیح مهیا میسازد.به علت گستردگی و پیچیدگی موجود در سیستمها، مدیران اطلاعات و متخصصان اطلاعاتی به سیستمهای اطلاعاتی یعنی سیستمهایی
که به کمک ابزارهای رایانهای و فنآوری اطلاعات به
گردآوری اطلاعات و پردازش سیستمها میپردازند، روی آوردهاند. البته سیستمهای
اطلاعاتی به آن نقطه نرسیدهاند که بتوانند فکر کنند،
برنامهریزی کنند و به چگونگی تغییرات واکنش دهند. هنوز چندین
اتاق برای افراد که این سیستمها را اداره میکنند
وجود دارد. باید توجه داشت که فقط یک اقلیت کوچکی از این افراد عملاً سیستمهای رایانهای یا سیستمهای فن
آوری اطلاعات را طراحی میکنند. تعداد زیادی از این
افراد کاربر نهایی هستند مانند مدیران، کارکنان اداری و دیگران که از رایانه در زمینههای شغلی خود استفاده میکنند
(صرافی زاده و پناهی، 1384: 53).
نيازهاي اطلاعاتي
مديران، بر حسب ماهيت كار و سطح سازماني آنها و هدفي كه دنبال مي كنند، متفاوت است. به
طور كلي، مديران سطوح بالاتر، كمتر از مديران سطوح پايين تر يا
كارشناسان به جزئيات موضوع توجه و نظر دارند. به عبارت بهتر افق ديد و نگرش مديران سطوح فوقاني نسبت به سازمان و مأموريت هايش به مراتب وسيع تر از مديران
ساير سطوح است. بنا بر اين، اطلاعاتي كه در اختيار اين دسته از مديران قرار مي گيرد، بايد متناسب با چنين وسعت نظر و كل نگري باشد
از طرفي بايد به وضوح معلوم گردد كه چگونه سيستم هاي اطلاعات مديريت جديد مي تواند ساختار سازماني و مسؤوليت هاي
اجرايي را تغيير دهند و چگونه سيستم جديد در شغل هر يك از كاركنان تأثير خواهد گذاشت (نیکویی
مقدم و همکاران ،1387: 1)
انواع سيستم‌هاي اطلاعات
سيستم‌هاي اطلاعات داراي انواع و
اقسام مختلفي هستند و از وجوه متفاوت مي‌توان آنها را دسته‌بندي كرد. مقاله «نوع‌شناسي
سيستم‌هاي اطلاعات» يك دسته‌بندي از سيستم‌هاي اطلاعات ارائه مي كند. سيستم‌هاي
اطلاعات سازماني عبارتند از:
سيستم‌هاي پردازش مبادلات
سيستم‌هاي اطلاعات مديريت
سيستم‌هاي اطلاعات اجرايي
سيستم‌هاي پشتيبان تصميم‌گيري
سيستم‌هاي پشتيبان اجرايي
سيستم‌هاي خبره
سيستم‌هاي اتوماسيون اداري
سيستم‌هاي دانش‌ورزي (برنجچی حقیقی
،1395: 6)
