مبانی نظری صمیمیت

صمیمیت

ازدواج پیمان مقدسی است که از طریق آن خانواده تشکیل می شود و تقریباً از ابتدای زندگی انسان در تمام زمان ها و مکان ها در میان اقوام و ملل و جوامع وجود داشته و مورد تأکید بیشتر ادیان بوده است. آن را پیوند مطلوب انسانی دانسته اند که به زندگی افراد معنا می بخشد (نورانی پور و همکاران، 1386). ازدواج در جامعه متغیر امروزی یک پدیده پیچیده است. انسان ها به دلایل مختلفی ازدواج می کنند. در کنار تمایلات جنسی که از مسائل اولیه هستند، عشق، امنیت اقتصادی، محافظت، امنیت عاطفی، احساس آرامش و فرار از تنهایی نیز بعضی از عواملی هستند که باعث گرایش به ازدواج می شوند (جانیتیوس، 2004). در واقع، ازدواج موفق و شروع رابطه زناشویی قادر است بسیاری از نیازهای روانی و جسمی را در یک محیط امن برآورده سازد و تأثیر بسزایی بر سلامت و بهداشت روانی افراد داشته باشد ( نورانی پور و همکاران، 1386). سازمان جهانی بهداشت نیز خانواده را به عنوان عامل اجتماعی اولیه در افزایش سلامت و بهزیستی معرفی کرده است (کمپبل، 2003). پژوهش های مختلف بر این امر اشاره کرده اند که ازدواج موفق موجب می شود افراد شادتر، با نشاط تر و سالم تر زندگی کنند (دانلی، 1993؛ به نقل از بخشایش و مرتضوی، 1388).

برای بسیاری از افراد کسب خشنودی از رابطه زناشویی مهم تر از منابعی چون کار، دوستان و حتی فرزندان به شمار می رود. ناسازگاری در روابط زناشویی علاوه بر اینکه تأثیر منفی بر سلامت جسمانی و روانی همسران و فرزندان برجا می گذارد، بسیاری از کارکردهای خانواده مانند تربیت فرزند، روابط میان والدین و فرزندان وحتی کار آمدی اجتماعی و اقتصادی همسران را نیز تحت تأثیر قرار می دهد (توانایی و سلیم زاده،1389).

صمیمیت در ازدواج با ارزش است زیرا تعهد زوجین نسبت به ثبات ارتباط را محکم می کند و به طور مثبتی با سازگاری و رضایت زناشویی همراه است ( به نقل از هلر و وود ، 1998) افزایش طلاق و نارضایتی زناشوی از یک سوو تقاضای همسران برای پربار سازی و بهبود روابط زناشویی ازسوی دیگر نشان دهنده نیاز همسران به مداخلات و آموزش های تخصصی در این زمینه است . برای افزایش و درمان مشکلات مربوط به صمیمیت زوجین رویکردهای متعددی نظیر روان – تحلیلی ، شناختی – رفتاری ، ارتباط درمانی ، متمرکز بر عواطف روانی – آموزشی وجود دارد.

صمیمیت در ازدواج با ارزش است زیرا تعهد زوجین به ثبات رابطه را محکم می کند و به طور مثبتی با سازگاری رضایت زناشویی همراه است . صمیمیت اغلب بعنوان یک فرایند پویا توصیف می شود . به نظر هات فیلد (1988) صمیمیت شامل فرایندی است که در آن افراد تلاش می کنند به یکدیگر نزدیک شوند و شباهتها و تفاوتهایشان در احساسات ، افکار و رفتارها را کشف کنند به نظر استرنبرگ (1987) صمیمیت احساساتی است که نزدیکی ، تعلق و تماس را ایجاد می کند . اسکنارچ (1991) صمیمیت را فرایند در تماس بودن، درک خود و افشای خود در حضور همسر مفهوم سازی میکند . اسچافر و اولسون (1981) صمیمتی را فرایند نو تجربه ای می دانند که نتیجه افشای مسائل صمیمانه و در میان گذاشتن تجارب صمیمانه است ( به نقل از هلر و وود ، 1998)

پدیده های مهم که در تعریف صمیمیت در ادبیات تعریف می شوند عمدتا شامل تشابه ، پذیرش، خود افشایی رابطه جنسی ، استقلال ، تطابق ، نزدیکی هیجانی – بدنی وعقلی هستند . بینر ومورنن (1986) معتقدند که تشابه یک مسئله مهم در حفظ روابط صمیمانه است .

صمیمیت یک نزدیکی ، تشابه وروابط شخصی عاشقانه با هیجانی با شخص دیگر است که مستلزم شناخت و درک  عمیق از فرد دیگر و همینطور بیان افکارو احساساتی است که نشانه تشابه با یکدیگر است . صمیمیت یک فرایند تعاملی است . محور آن فرایند شناخت درک ، پذیرش ، همدلی با احساسات فرد دیگر ، قدردانی  با پذیرش دیدگاه منحصر بفرد فرد دیگر از دنیاست . صمیمیت یک نیاز اساسی و واقعی انسان است ، و تنها   یک تمایل یا آرزو نیست ( باگاروزی ، 2001).