مبانی نظری حقوق شهروندی از دیدگاه فقهی

1-1- مفهوم شهر و شهروند:

آن طوری که در فرهنگ‌های لغت گفته اند، شهر از ریشه زبان پهلوی می‌باشد و برخلاف تصور بعضی که خیال می‌کنند معنی شهر همان است که از تقسیمات کشوری است و تقسیم آن ده، دهستان، بخش و یا شهرستان است، در لغت، شهر به این معنی نیست بلکه آن را چنین معنی نموده‌اند:

۱_  «مجموعه ای از خانه ها و بناها و خیابان‌ها و کوچه ها و اماکن عمومی که در ناحیه های محدود قرار دارند». 

۲_ «مرکز اجتماع و سکونت دسته‌ای از مردم که مقید به آداب و مقررات و قوانین خاص باشند».   

در معنی مذکور هیچ قیدی در مورد حدود آن و این‌که چنین مرکزی دارای چه حدود، مساحت یا جمعیتی باشد و یا این‌که عرفاً چه حدودی را شامل می‌شود، به چشم نمی‌خورد ولی در بعضی از کتب لغت، آن را مقید نموده‌اند به این‌که بزرگ‌تر از قصبه و قریه و ده باشد چنانچه در فرهنگ جامع چنین آمده: «مدینه و بلد و اجتماع خانه‌ای بسیار و عمارات بی شمار که مردمان در آن سکنی می‌کنند در صورتی که بزرگ‌تر از قصبه و قریه و ده باشد، آبادی بزرگ که دارای خیابان‌ها و دکان ها و نفوس بسیار باشد». 

طبق این تعریف، جهت عرفی شهر نیز لحاظ گردیده و این‌که مردم به مکان های کوچک کم جمعیت، شهر نمی‌گویند اما بازهم می‌بینیم که با تعریفی که توسط سیستم‌های حکومتی از شهر ارائه شده، متفاوت می‌باشد. و اما پسوند «وند» که بر سر شهر معمولاً آورده می‌شود...