مبانی نظری تسهیم دانش سازمانی

مشاركت داشـته باشـند(جکسون و همکاران ، 2006: 27). تسـهيم دانـش بـين كاركنـان و تـيم هـا بـه سازمان ها امكان بهره برداري و سرمايه گذاري بر روي منابع دانش بنيان را مي دهد(داونپورت  و پروسک ،1998: 6). 

تحقيقات نشان داده اند كه تسهيم دانش، رابطـة مثبتي با كاهش هزينه هاي توليد، تكميل سريع تر پروژه هاي توسعة محصول جديد، عملكرد تيمـي، قابليت نوآوري بنگاه و عملكرد بنگاه شامل افزايش فروش و درآمد حاصل از محصـولات و خدمات جديد دارد(مثمرـ ماگنوس و دچرخ  ، 2009: 2)(هانسن ، 2002). 

به دليل وابستگي موفقيت ابتكارات مديريت دانش به تمايل و انگيزة اعضـاي سـازمان براي تسهيم دانش، تمركز اين تحقيق بر رفتار تسهيم دانش مي باشد. افزون بر اين، محققان تأكيد نموده اند كه سازمان ها به منظور حمايت از اقدامات تسهيم دانش و تـرويج آنهـا بـين كاركنان، علاوه بر اعمال مستقيم آنها در راهبرد كسب كار مـي توانند با تغيير نگرش و رفتار كاركنان خود نيز اين اقدامات را در سازمان ترغيب نمايند، به طوري كه كاركنان از روي علاقه و به صورت نظام مند با ديگران تسهيم داشته باشند(علوی و لیندر ، 2001؛ جنس و همکاران ، 2006: 9).

 از اين رو، سازمان ها بايستي در جهت حذف موانع تسـهيم دانـش اقـدام نموده و براي توسعة نگرش هاي مثبت نسبت به تسهيم دانش در كاركنـان، آنهـا را توانمند سازند.

  (بوک و همکاران ،2005: 87) با توجه به خلاء مذكور در ادبيات، به ويژه در تحقيقات داخل كشور، تحقيق حاضر قصد دارد به عنوان يكي از اولين تلاش ها در داخل كشور، نقش تركيب نظرية رفتار برنامه ريزي شده و نظرية مبادلة اجتماعي، عوامل انگيزشي فردي و سازماني را در شكل گيـري رفتـار تسـهيم دانش در يـك مركـز تحقيـق و توسـعة صنعتي بررسي نمايد. اهميت تسهيم دانش در سازمان هاي تحقيق و توسعة صنعتي نسبت بـهسازمان هاي ديگر دوچندان مي باشد. علت اين امر اين است كه دانش با ارزش ترين دارايي اين سازمان ها بوده و خلق ارزش از طريق به كارگيري دانش پيشـرفته از مشخصـات اصـلي اين سازمان ها مي باشد. از اين رو، كليد موفقيت و رمز بقاي اين سازمان هـا، حفـظ و تسـهيم اين دانش مي باشد. تسهيم دانش اثربخش در مراكز تحقيق و توسعة صنعتي مي تواند با رفـع گلوگاه هاي دانشي از طريق فراهم نمودن دانش مورد نياز در زمان مناسب براي فرد نيازمنـدبه آن دانش، زمان انجام و هزينه هاي فعاليت هاي تحقيق و توسعه را به شدت كاهش داده و نوآوري را در اين سازمان ها افزايش دهد.

دانش، عاملی کلیدی و منبعی استراتژيک برای کسب دارايیها و قابلیتهای غیرملموس سازمانی است که میتواند منجر به رشد بیشتر، ارزش¬آفرينی وکسب مزيت رقابتی شود(کو و خنگ ، 2012: 591) و به عنوان ترکیبی از تجارب مستند شده، ارزشها و اطلاعات تعريف شده است که چارچوبی برای تدوين و ارزيابی تجارب و اطلاعات جديد فراهم می سازد. (داونپورت و پروسک ، 1998) دانش سازمانی نه تنها در مستندات، بلکه در فرآيندها، شیوه ها و هنجارهای سازمانی نیز وجود دارد.(علی علوی، علی مرزوقی و فریدون محمد، 2007: 5). 

و در قالب دو دسته دانش آشکار و دانش ضمنی طبقه بندی میشود.  دانش آشکار غالباً به صورت دادههای ملموس، مستندات، گزارش ها، نامه ها، کاتالوگ ها، فرمول ها و مانند آن است که اغلب ماهیتی غیرشخصی و رسمی داشته، مکتوب بوده و امکان تسهیم آن با ديگران آسان است (نوناکا و نیشیگوچی ،2001: 96). در مقابل، دانش ضمنی به توانايی ها، مهارت های ايجاد شده، تجربیات و فرايندهای مستند نشده، احساسات درونی و مانند آن، که شخصیتر بوده و مکتوب کردن آن دشوار است اشاره دارد. دانش ضمنی در تجارب و ارزش های فردی ريشه دارد(هولسته و فلدس ،2010: 128)، بنابراين استخراج آن از ذهن افراد و به رسمیت در آوردن آن پیچیده است که اين امر تسهیم آن با ساير افراد را مشکل می سازد.(پرز ـ عروس ، 2007: 153). 

اين نوع دانش در طول يک دوره زمانی بلندمدت آموخته میشود و به آسانی قابلیت انتقال به ديگران را ندارد(گرود و نیر ، 365:1994).  . برای سازمانها بسیار مهم است که دانش پیچیده و ضمنی را به دانش آشکار تبديل کنند به نحوی که افراد سطوح و بخشهای مختلف بتوانند آن را از قسمتی به قسمت ديگر منتقل کنند(چوی ، 2000: 10). دانش پیش از آنکه در سطح سازمانی مورد استفاده قرار گیرد، بايد در سرتاسر سازمان به اشتراک گذاشته و توزيع شود(لین ،2007 : 643).

 بنابراين، انديشمندان بسیاری معتقدند تسهیم دانش مهمترين عامل موفقیت در مديريت دانش است و آن 

را به عنوان انتشار داوطلبانه تجارب و مهارت های به دست آمده در سازمان تعريف می کنند) لاو و نگی ،  

2008: 2342)

تسهیم دانش به فرايندی اشاره دارد که با استفاده از آن دانش به شکلی تبديل شود که از سوی ديگران فهم، جذب و استفاده گردد (هانگ و همکاران ،2011 :451). تسهیم دانش پلی میان دانش افراد و دانش سازمان است که می-تواند ظرفیت جذب و نوآوری را بالا برده و بدين ترتیب منجر به ايجاد مزيت رقابتی شود.( کائو و شیانگ ،2012 :591).