مبانی نظری خلاقیت سازمانی

- خلاقیت سازمانی

امروزه بسياري از سازمانها و شركتها و بسياري از بخشهاي اقتصادي و اجتماعي به لزوم نوآوري  (از نوع فردي يا سازماني) پي برده اند. اين گرايش عمدتاً به دليل همان شرايط و وضعيتهاي پيچيده جديدي است كه  سازمانها را با تنگناهاي رقابتي و تكنولوژيكي مواجه ساخته و تداوم روشهاي سنتي را با مشكل جدي روبرو ساخته است. (گاموس لگلو و ایسو ، 2009: 61) 

خلاقيت سازماني را ميتوان  به اين¬صورت تعريف كرد: توسعه يا پذيرش يك ايده يا رفتار در كارهاي 

تجاري كه براي كل سازمان جديد است. به عبارت ديگر خلاقيت سازماني فرايند توليد ايده هاي نوين

سازماني و يافتن راههاي جديد حل مسائل سازمان است (وانگ و چین ، 2007: 315-290)  

2-3-1- تعاریف خلاقیت 

با وجود سابقه طولانی خلاقیت در حیات بشری، به تازگی سازمان ها به واسطه سرعت شگرف تغییرات فناورانه، رقابت جهانی و بی اطمینانی اقتصادی کشف کرده اند که منبع کلیدی و مستمر برتری رقابتی و بقاء سازمان، خلاقیت است (کيم و موبورگو ، 2005) این برتری رقابتی مستمر در قالب ایده ها، محصولات و خدمات تازه ظاهر می شود که به طور مستقیم از تفکر خلاق ناشی می شود. تعاریف و معانی متنوعی درباره خلاقیت وجود دارد به گونه ای که اندیشمندان صاحب نام، هر یک با چشم انداز متفاوتی به تعبیر و تفسیر خلاقیت پرداخته اند؛ به طوری که هر تعریفی بیانگر یکی از ابعاد مهم فراگرد خلاقیت است. 

رابینسون و ازام (2009) خلاقیت را تولید ایده ها و افکار بدیع تعریف می کند که منافع اجتماعی به همراه دارد. واژه خلاقیت از ریشه «CREATE» به معنای خلق کردن و ایجاد کردن است. همچنین واژه «CREATIVE» به معنای داشتن نیرو و توانایی خلق کردن است؛ یعنی هم به محصولات تازه و ارزشمند و هم به افرادی اشاره دارد که این محصولات را تولید می کنند . 

همچنین در زمینه خلاقیت سازمانی نیز تعاریف متعددی وجود دارد. از جمله این تعاریف، می توان تعریف سیکزنتمی هالی (1990) را ذکر کرد. وی خلاقیت را هر عمل، ایده یا محصول جدیدی می داند که باعث تغییر یا دگرگونی از یک حوزه معین به حوزه ای جدید می شود؛ به نحوی که ایده، محصول یا عمل در آن حوزه مقبول باشد. وی محیط را از عناصر تأثیرگذار بر خلاقیت سازمانی قلمداد می کند. خلاقیت سازمانی را تولید ایده های بدیع و ارزشمند توسط یک فرد یا گروه کوچکی از افراد تعریف می کند که با هم کار می کنند. در نهایت سویتمن، لوتانز و اوی  (2011) خلاقیت سازمانی را ایجاد ایده های تازه برای تغییر در محصولات، خدمات، و فرآیندها به منظور دستیابی بهتر به اهداف سازمانی تعریف کرده است. آمابیل (2012)، با بیش از دو دهه تحقیق در زمینه ارتباط بین محیط کار و خلاقیت به این نتیجه رسیدند که خلاقیت به شدت متأثر از محیط سازمانی است. 

تعاریف متعددی راجع به خلاقیت ونوآوری ارائه شده است که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می شود :

 خلاقیت، آفرینش آمیزه ای بدیع برای حل تناقضات، درقالب یک ایده است که خارج از محدوده جواب موجود قرار می گیرد (میر میران، 1384: 7) 

خلاقیت ارائه کیفیت های تازه ای ازمفاهیم و معانی است (صمدآقایی به نقل از گیزیلین، 1385: 14) 

 خلاقیت، شکل دادن تجربه¬ها در سازمان بندی های تازه است (صمدآقایی به نقل ازتیلور، 1385:  14)