کلمه دوسوتوانی از دو واژه لاتین (آمبی ) به معنای (دوسو دو سمت) و (دکستریتی ) به معنای (چیرگی و مهارت چابکی) تشکیل شده است. در سطح روانشناسی و رفتاری، افرادی که توانایی استفاده از هر دودست خود با مهارت های مساوی را دارا هستند افرادی دوسوتوان نامیده می شوند (مرادی و همکاران، 1394: 14). رابرت دانکن (1976) برای اولین بار از ساختار دوسوتوان به عنوان راهی برای توصیف یک ساختار دوگانه استفاده کرد. مارچ (1991) یادگیری سازمانی را در قالب یادگیری اکتشافی و بهره بردار مطرح نمود که نقطه شروع پژوهش های زیادی در زمینه یادگیری شد. بیست سال بعد از دانکن، مایکل تاشمن و چارلز اریلی (1996) در مقاله ای به بررسی اینکه چگونه سازمان ها می توانند فرایند تغییر تکاملی و تغییر انقلابی را اداره کنند، تمرکز کردند.
کریستینا گیبسون و جولیان بیرکین شاو (2004) بر روی دوسوتوانی زمینه ای تمرکز کردند و در مقا له ای به بررسی دوسوتوانی در سطح فردی و منابع انسانی سازمان پرداختند. محققان در رشته هایی همچون اقتصاد، مدیریت، نظریة سازمان و مدیریت راهبردی اخیراً پذیرفته اند که دوسوتوانی به عنوان یک استعاره در توصیف قابلیت های سازمان به کار گرفته می شود (ابراهيم¬پور، مرادي، ممبينی، 1394: 7).
دانکن در تعریف دوسوتوانی بر نیاز سازمان ها جهت توسعه ترتیبات ساختاری دوگانه برای مدیریت نوآوری تمرکز کرد (دانکن، 1976). مارچ معتقد است که بهره برداری و اکتشاف دو فعالیت یادگیری متفاوت اند و سازمان توجه و منابع خود را بین این دو تقسیممی کند. سازمان باید به طور همزمان با اکتشاف و بهره برداری همتراز باشد (مارچ، 1991). گیبسون و بیر کین شاو (2004) دوسوتوانی را یک توانایی سازمانی در همسویی و کارآیی در پاسخ به تقاضاها و همزمان سازگاری با تغییرات در محیط تعریف می کنند (گیبسون و بیرکین شاو، 2004). در مجموع، سازمان دوسوتوان به سازمانی گفته می شود که به طور همزمان توانایی تمرکز بر مسئولیت های فعلی) بهره برداری (به خوبی) اکتشاف (را به عنوان کلیدی برای بقا و مزیت رقابتی سازمان برای نوآوری، کارآفرینی و رقابت پذیری دارا می باشد (خدادادی، 1393: 4).

دوسوتوانی سازمانی مفهومی جدید در مدیریت و مرتبط با کسب مزیت رقابتی پایدار، بقاي سازمانی و عملکرد شرکت است.
توانایی براي استفاده از وضع موجود (بهره برداري) و استفاده از فرصتها براي رشد و بقاي در آینده (اکتشاف) دو بال حرکت سازمانها به سمت دوسوتوانی هستند. سازمانهاي تکنولوژ محور براي بقا، رشد، افزایش عملکرد، نوآوري و توان رقابت پذیري در محیط پویاي امروزي به قابلیت پویاي دوسوتوانی سازمانی نیاز دارند.
به اعتقاد تاشمن و اریلی، این امیدواري وجود دارد که سازمانهاي دوسوتوان عملکرد بهتري داشته باشند و ساختارهاي سازمانی را که به ایجاد دوسوتوانی کمک می کند، تشریح کنند. تا قبل از سال 1996دوسوتوانی سازمانی توجه محققان را به خود جلب نکرده بود؛ اما با مطرح شدن این مفهوم توسط تاشمن و اریلی، مفهوم دوسوتوانی سازمانی در پژوهشهاي انجام¬شده در خصوص سازمان بیشتر مورد توجه قرار گرفت. به طوريکه از سال 2004 به بعد مقالات زیادي در این زمینه توسط محققان به رشته تحریر درآمده است. برکین شاو و گاپتا (2013)، در یک مقاله فراتحلیلی به بررسی مقالات کار شده در زمینه دوسوتوانی از سال 1996 تا سال 2012 پرداخته¬اند. آنها نشان داده¬اند که از سال 2004 به بعد، تحقیقات در زمینه دوسوتوانی افزایش پیداکرده است .در یک تحقیق بنیادي مشخص شد که دوسوتوانی در موضوعاتی همانند استراتژي، شبکه¬ها، توسعه محصول جدید، تکنولوژي، توسعه نرمافزار، سرمایه فکري و دیگر. موضوعات به کار گرفته شده است (خدادادی، 1393: 5).
برخی از سازمانهاي تکنولوژي محور قادر به شناسایی، تعریف و به¬کارگیري فعالیت¬هایی هستند که منجر به افزایش کارایی سازمان یا سیستم میشود. اینگونه فعالیتها که بر روي عملیات تولید، کاهش هزینه، کیفیت و... براي بهبود عملکرد کسب¬وکار جاري تمرکز دارد، بهره¬برداري نامیده می¬شود. از طرف دیگر، سازمانهاي تکنولوژي محور می¬توانند بر روي فعالیت¬هایی که انعطاف¬پذیري را افزایش میدهد، تمرکز کنند که اکتشاف نامیده میشود و اشاره به تمرکز بر روي نوآوري و رشد در محصول، فرصتهایی براي اطمینان از اثربخشی آینده و... دارد . میزان موفقیت سازمانهاي تکنولوژي محور به توانایی¬هاي مهارتی آنها در پیشبینی و مواجه با چالشهاي آتی صنایع و سرعت بروز واکنش¬هاي سنجیده در ارائه راه¬حل¬هاي فناورانه بستگی دارد.

نوع فایل: WORD 

منبع: دارد

پاورقی: دارد

تعداد صفحه: 38