مبانی نظری طرح واره

- تاريخچه‌ي طرح‌واره

کلمه طرح‌واره در حوزه هاي پژوهشي مختلفي به کار برده شده است.طرح‌واره به طورکلي،به عنوان ساختار[1]،قالب[2] يا چارچوب[3] تعريف مي‌شود.طرح‌واره در نظام فلسفي کانت[4]،"درک و دريافت نقطه اشتراک تمام عناصر يک مجموعه"تعريف مي‌شود. واژه طرح‌واره در روانشناسي و به طور گسترده‌تر در حوزه‌ي شناختي، تاريخچه‌اي غني و برجسته دارد. در حوزه رشد شناختي، طرح‌واره را به صورت قالبي در نظر ميگيرند که بر اساس واقعيت يا تجربه شکل مي‌گيرد تا به افراد کمک کند تجارب خود را تبيين کنند. علاوه بر اين، ادراک از طريق طرح‌واره، واسطه بندي[5] مي‌شود و  پاسخهاي افرادنيز توسط طرح‌واره ها جهت پيدا مي‌کنند.به عبارت ديگر طرح کلي از عناصر برجسته يک واقعه را طرح‌واره مي‌گويند(حميدپور، اندوز،29:1386).در جايي ديگر طرحواره را به عنوان الگوي شناختي ثابتي ازتوجه انتخابي، به محرک ها ،ترکيب محرک ها براي ايجاد يک شکل قابل شناسايي و آشنا و مفهوم بندي کلي موقعيت تعريف کرده اند (محمدي،1382).از ديدگاه يانگ طرح‌واره ها باورهاي عميق و مستحکم فرد در مورد خود و جهان و حاصل آموزه هاي سال هاي نخستين زندگي اند آنها دانش ما در مورد خودمان و جهان هستند،و به ما ميگويند چگونه ايم و جهان چگونه است.طرح‌واره مي‌تواند مثبت يا منفي سازگار يا ناسازگار باشد