مبانی نظری تاب آوری

تاب آوری 

تاریخچه

رويكردهاي تاب آورمحور، استعداد و توان زوجها را بـراي رويارويي با چالشها به كار مي گيرد تا بتوانند در مقابل مسائلي كه زندگي آنها را تهديد ميكند، توانمنـدتر و سـازگارتر عمـل نمايند، همچنين اهميت ايجاد ارتباط معنوي با قـدرت بيكران در زنان، اين اطمينان را در آنها ايجاد ميكند كه نيرويي قوي هميشه آنها را حمايت ميكند و آنها حوادث را با تكيه بر ايمان و اعتقاد خود، راحتتر مـيگذراننـد و كمتـر دسـتخوش استرس و اضطراب ميشوند. اين مسأله امنيت و سلامت رواني آنها را تضمين ميكند و در نتيجـه انتظـار ايـن افـراد از آينـده  اميدوارانه تر و خوشبينانه تر خواهد بود. اين تغيير نگرش سبب تغيير در رفتار و در نتيجه افزايش تاب آوري زنان خواهد شـد. (والش ، 2007 به نقل از صيدي، پـورابراهيم، باقريـان ومنصور،1390 ).

مطالعه تاب آوری از نظر تاریخی، مطالعه تاب آوری، سه موج را به همراه داشته است (ریچاردسون  ، 2002)، موج اول بررسی تاب آوری، در پاسخ به این سوال بود، «چه ویژگی‌هایی افرادی را در مواجهه با عوامل خطر زا یا شرایط ناگوار موفق بیرون می‌آیند، به عنوان نقطه مقابل افرادی که در برابر این عوامل تسلیم می‌شوند، مشخص می‌کند؟»، بیشتر ادبیات و منابع موجود تاب آوری، جستجویی برای توصیف کیفیت‌های تاب آورانه درونی و بیرونی است که به افراد کمک می‌کند تا در پی بروز شرایط پر خطر و یا پس از عقب نشینی، بتواند سازگار شده و یا کارکرد قبلی خود را بازیابند.

کیفیت‌های تاب آور بودن، پیامدهای نخستین موج بررسی تاب آوری را بازنمایی می‌کنند. موج دوم بررسی تاب آوری، تلاشی برای پاسخ به این سوال بود، کیفیت‌های تاب آوری، چگونه کسب می‌شوند؟ 

یک فرایند مفصل‌تر کسب کیفیت‌های تاب آوری به عنوان کارکردی از انتخاب هشیار یا ناهشیار به وسیله ریچاردسون و همکاران (1990) مطرح گردید. برای اهداف آموزشی و مشاوره با مراجعان، تاب آوری به عنوان مدل خطی ساده‌ای  است که بر اساس آن فرد یا گروه از میان مراحل تعادل زیستی – روانی – معنوی  ، تعامل با فوریت‌های زندگی  ، تخریب‌ها  ، آمادگی برای انسجام مجدد  و انتخاب برای انسجام مجدد به صورتی تاب آورانه  ، برگشت به تعادل یا فقدان  عبور می‌کند.

موج سوم بررسی تاب آوری، منجر به مفهوم تاب آور بودن شد. موج سوم آشکار ساخت که در فرایند انسجام مجدد از تخریب در زندگی برخی اشکال انرژی انگیزشی  مورد نیاز است. انسجام مجدد تاب آورانه به انرژی فزاینده ای برای رشد نیاز دارد، و مطابق نظریه تاب آوری این منبع انرژی، یک منبع معنوی یا تاب آور بودن فطری است (ریچاردسون، 2002 ).

مبانی نظری:

گارمزی  (1993)و ماستن (2006) تاب آوری را «یک فرایند توانایی، یا پیامد سازگاری موفقیت آمیز علی رغم شرایط تهدید کننده» تعریف نموده اند که نقش مهمی در مقابله با تنیدگی‌ها و تهدیدهای زندگی و آثار نامطلوب آن دارد. 

مفهوم تاب آوری نه فقط افزایش قدرت تحمل و سازگاری فرد در برخورد با مشکل است بلکه مهم تر از آن حفظ سلامت روان و ارتقاء آن است تاب آوری به افراد توانایی می بخشد تا با مشکلات و نا ملایمات زندگی و شغلی روبرو شوند بدون اینکه دچار آسیب شوند و حتی این موقعیت ها را فرصتی برای رشد ارتقاء و رشد شخصیت خود مورد استفاده قرار دهند (مومنی و اکبری و مصطفی و آتشی زاده و شوریده،۱۳۸۸).