آسیب شناسی زندگی زناشویی

موضع گیری های نظری در خصوص آسیب  شناسی زندگي زناشويي

از عوامل مؤثر در کيفيت زندگي زناشويي مي­توان به عوامل فردي، عوامل ارتباطي و عوامل خارجي اشاره کرد.

الف) عوامل فردي

جنسيت: بين ديدگاه مردان و زنان نسبت به کيفيت زناشويي چند تفاوت جنسيتي مشاهده شده است. مثلاً لاکسلي[1] (1980؛ به نقل از سروری، 1392)، گزارش کرده است که خانم ها نارضايتي و ناکامي بيشتري را در قبال رابطه گزارش مي­کنند، و معتقدند که بيش از همسرانشان مورد سوء تفاهم واقع مي­شوند (اليس، 2004). اسميت[2] (1985)، بين سازگاري زناشويي مردان و زنان تفاوتي پيدا نکرد. اما فاورز[3] (1991)، در بررسي سازگاري و رضايت­مندي دو نفره مشاهده کرد که مردان بيشتر از زنان ازدواج خود را با شاخص­هاي مالي، والديني، خانواده و دوستان بررسي مي­کنند (به نقل از ملازاده، 1381).

هيتون[4] و بليک[5] (1999)، معتقدند که از آن جايي که مردان و زنان از نقش­هاي متفاوت برخوردار هستند و ديد متفاوتي نسبت به ابعاد گوناگون رابطه (از قبيل تقسيم وظايف، فرزند پروري و جمعيت جنسي) دارند به شکل متفاوتي به ارزيابي رابطه مي­پردازند. آن ها هم چنين معتقدند که ارزيابي زنان از رابطه دقيق تر از مردان است چون آنها بر رابطه تأکيد بيشتري مي­ورزند. اين تفاوت ها برخي از پژوهشگران را بر آن داشته است تا بيان کنند که به الگوهاي رضايت زناشويي مجزا براي مردان و زنان به دليل تفاوت در ديدگاه شان نسبت به رابطه، نياز مي­باشد (به نقل از غلامعليان و احمدی، 1387).

سن ازدواج: بوث[6] و همکاران (1987)، دريافتند که افرادي که در سنين کمتر از بيست سالگي ازدواج کرده­اند، کمترين پايداري را در ازدواج داشتند. صرف نظر از طول مدت ازدواج، نتايج منفي ازدواج زود هنگام بر پايداري زناشويي مشهود بوده است. اين محققان نتايج معکوسي را براي افرادي که ديرتر ازدواج کرده­اند گزارش دادند. با وجود اين فقط در هفت سال اول زندگي مي­تواند مشکل وجود داشته باشد و پس از هفت سال اثر مشکلات ازدواج مي­تواند کاهش يابد. اگر چه سن به عنوان يک عامل پيش بيني کننده سازگاري زناشويي تأييد نشده است ولي ارتباط آن با سازگاري کماکان مورد انتظار بوده است چرا که عملکرد ضعيف در ايفاء نقش در ازدواج زود هنگام بيشتر ديده مي­شود (به نقل از ملازاده، 1381). میزان تحصیلات: میزان تحصیلات از عوامل مهم تشکیل دهنده شخصیت و بخصوص در ایران تعیین کننده وجهه اجتماعی است. تحصیل دو بعد دارد: یک بعد حوزه تحصیلی و بعد دیگر سطح تحصیلی است. آنچه در ازدواج از اهمیت بیشتری برخوردار است سطح تحصیلی است. منظور از حوزه تحصیلی نوع تخصص است به عنوان مساله حوزه هنری، فنی و یا علوم انسانی و منظور از سطح تحصیلی میزان مهارت یا آگاهی علمی است به عنوان مثال در حوزه فنی کارگر در سطح پایین تری از کارگر فنی و کارگر فنی در سطح پایین تری از مهندسی قرار دارد. در ازدواج سطح تحصیلی نقش بیشتری دارد