مقابله های معنوی

عوامل متعددی می توانند در انتخاب روش مقابله مؤثر باشند. از بین این عوامل نوع باور مذهبی افراد حائز اهمیت است. مطالعات نشان داده اند که باور مذهبی افراد می تواند به آنان در جهت مقابله با شرایط تنیدگی زا کمک کند(پارگامنت و همکاران^[1]،2001)

بر این اساس، می توان دو نوع راهبرد مقابله ای مذهبی و غیر مذهبی را مطرح کرد. در شرایط تنیدگی زا، افراد ممکن است از روش های مقابله ای غیر مذهبی و طبیعت گرایانه استفاده کند ولی آنان، مخصوصا افراد واجد باورهای مذهبی قوی، گاهی به استفاده از راهبردهای   مقابله‌های معنوی  روی می آورند.   مقابله‌های معنوی  به عنوان قلمرویی تعریف می شود که در آن فراد، باورها و اعمال مذهبی را مورد استفاده قرار می دهند تا به مقابله با شرایط و رویدادهای تنیدگی زا اقدام کنند. افراد از   مقابله‌های معنوی  استفاده می کنند تا برای موقعیت یا رویداد مورد نظر معنا دهند و حس کنترل و حرمت را افزایش دهند. در واقع، باور مذهبی انسان، به وی حس کنترل نیابتی می دهد و سلامت روانی فرد را افزایش می دهد مثلا وقتی فرد معنوى واسطه ی رنج و خدا قرار می گیرد، فرد دریافت کننده، یک حس کنترل فزاینده روی موقعیت احساس می کند. از سوی دیگر، باور مذهبی یک حس کنترل تفسیری ارایه می کند تا بدان وسیله فرد درگیر در موقعیت به معنای کنترل و حرمت خود دست یابد. باور مذهبی به فرد کمک می کند تا در مواردی که نمی تواند رنج را از بین ببرد، آن را توجیه کند و از آن طریق به احساس کنترل دست یابد(اسپیلکا^[2]، ۱۹۸۹)

پژوهش های انجام شده در داخل کشور

بدر ی گرگری (1393) پژوهشی با عنوان تأثیر جهت گیری های مذهبی و روش های   مقابله‌های معنوی  بر اعتیاد پذیری دانشجویان دانشگاه تبریز   انجام داد که 383 نفر از دانشجویان از طریق نمونه گیری تصادفی نسبتی از دانشکده های برق، شیمی و علوم انسانی - اجتماعی انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد اثر مستقیم روش مقابله ای مذهبی مثبت، جهت گیری مذهبی درونی، جهت گیری مذهبی بیرونی ش خصی و روش   مقابله‌های معنوی  متفی بر اعتیاد پذیری دانشجویان معنی دار است همچنین یافته ها بیانگر آن است که ۳۳ درصد از اعتیاد پذیری دانشجویان از طریق جهت گیری مذهبی درونی، جهت گیری بیرونی ش خصی و اجتماعی،   مقابله‌های معنوی  مثبت و منفی به صورت مستقیم و غیر مستقیم تبیین می شود.