اخلاق امام علی (ع)

 على نخستين مؤمن به خدا و پيامبرش

       شكى نيست كه سبقت در كارهاى خير نوعى امتياز و فضيلت است، و پروردگار عالم در       آيات زيادى بندگانش را به انجام آنها،و سبقت گرفتن به يكديگر دعوت مى‏فرمايد.

      (1)

      تقدم در ايمان و تصديق و يارى رسول خدا صلى الله عليه و آله نيز يكى از       امتيازات بزرگ براى مؤمنين شمرده شده،و پروردگار عالم و در كلام الله مجيد از       گروه پيشگامان به نيكى ياد كرده،و وعده بزرگ و پاداش مضاعف به آنان مى‏دهد!

      «و السابقون السابقون.اولئك المقربون‏» (2)

      پيشگامان پيشگامان،در پيشگاه خدا مقربند.

      اين آيه افراد پيشتاز در كارهاى نيك،به ويژه ايمان و فداكارى را تمجيد       مى‏نمايد. (3) و در آيه ديگرى در مورد«مهاجرين و انصار»كه زودتر از ديگران       آئين يكتا پرستى را پذيرفته،و به وظيفه خود عمل نموده‏اند...وعده رضاى خدا،و       بهشت جاودانى مرحمت گرديده است:

      «و السابقون الاولون من المهاجرين و الانصار و الذين اتبعوهم باحسان رضى الله

      عنهم و رضوا عنه،و اعد لهم جنات تجرى تحتها الانهار،خالدين فيها ابدا ذلك       الفوز العظيم‏» (4)

      مؤمنين پيشتاز از مهاجرين و انصار،و كسانى كه از آنان به نيكى پيروى       كردند،خداوند از آنان خشنود،و آنان نيز از او خشنودند،و باغهايى از بهشت‏براى       آنان فراهم گرديده،كه نهرها از زير درختانش جريان دارد،و اين گروه براى هميشه       در آن خواهند ماند،و اين پيروزى بزرگى است

      در اين آيات چنانچه ملاحظه مى‏فرمائيد،پروردگار عالم از اشخاص پيشتاز در       كارهاى خير،و مخصوصا از مهاجرين و انصارى كه جزو نخستين مؤمنين هستند به نيكى

      ياد نموده،و پاداش بهشت و«فوز عظيم‏»وعده مى‏دهد.

      در ذيل اين آيات در تفسيرهاى‏«شيعه و سنى‏»احاديثى در ارتباط با سبقت ايمان       حضرت على عليه السلام مطالب جالب توجهى آمده است،از آن جمله در حديثى‏«ابن       عباس‏»از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل مى‏كند،كه‏«جبرئيل امين‏»از سوى       خدا آمده و در رابطه با آيه نخست فرمود:

      ذلك على و شيعته‏هم السابقون من الله بكرامتهم. (5)

      «آنان على و پيروان او هستند،كه پيشتازان به سوى بهشت،و مقربان درگاه الهى       مى‏باشند،به خاطر عظمتى كه خداوند براى آنان قائل است.»

      علاوه بر اين حديث،صدها حديث ديگر،و نقل‏هاى تاريخى از منابع معتبر اهل       سنت‏به دست ما رسيده است كه حاكى است امير المؤمنين نخستين و پيشگام‏ترين       افراد است در ايمان به خدا و رسول وى.

      مرحوم‏«علامه امينى‏»رضوان الله تعالى عليه در كتاب شريف‏«الغدير»يكصد حديث       از كتاب‏هاى اهل‏«سنت‏»در اين باره آورده،و يكايك،و همه آنها را نقل       مى‏كند!!! (6)

      و خود امير المؤمنين على عليه السلام در تمام مناظره‏ها و محاجه‏هايش با رقبا       و غاصبان لايت‏به اين موضوع تمسك نموده،و آن را يكى از فضايل و امتيازات خويش       به حساب مى‏آورد،و مرتب در سخنرانى‏هايش به مردم عادى نيز آن را گوشزد       مى‏فرمود. (7) پس ازاين جملات و شواهد زنده قرآنى و حديثى نتيجه مى‏گيريم كه       پيشتازى در ايمان به خدا و پيامبر عزيز اسلام،خود يك امتياز بزرگ،و موجب       افتخار مى‏باشد،كه على عليه السلام آن را از آن خود ساخته است.

      على (ع) خود را نخستين مؤمن مى‏داند

      در پيشگام بودن حضرت على عليه السلام در ايمان به خدا و رسولش،علاوه بر آيات

      و تفاسيرى كه نقل كرديم،خود آن حضرت نيز در موارد زيادى به آن تمسك       مى‏فرمود،و ما در اينجا نمونه‏هاى اندى ذكر مى‏كنيم:

      1-قال على (ع) :«انا عبد الله و اخو رسوله،و انا الصديق الاكبر،لا يقولها       بعدى الا كذاب مفتر،و لقد صليت قبل الناس سبع سنين.» (8)

      «على (ع) مى‏فرمايند:من بنده خدا و برادر پيامبرم،صديق اكبر منم،اين ادعا را       كسى نمى‏كند مگر اين كه دروغگوى آشكار و بزرگ است،هان اى مردم!بدانيد كه من       هفت‏سال قبل از ديگران نماز خواندم‏»

      2-قال على (ع) :«و لقد كان يجاور فى كل سنة بحراء فاراه و لا يراه غيرى و لم       يجمع بيت واحد يومئذ فى الاسلام غير رسول الله (ص) و خديجة و انا ثالثهما،ارى       نور الوحى و الرسالة،و اشم ريح النبوية...» (9)

      «رسول خدا در هر سالى (يكماه) در غار«حراء»به عبادت مى‏پرداخت،جز من كسى او

      را نمى‏ديد و فقط من در كنارش بودم،و در آن زمان اسلام به هيچ خانه‏اى نيامده       بود مگر به خانه رسول خدا و خديجه و من كه در كنار آنان بودم،نور«وحى‏»و       رسالت را مى‏ديدم،و بوى خوش نبوت را مى‏بوئيدم.»

      3-قال على (ع) :«...فانا اول من آمن به،ام على نبيه؟فانا اول من صدقه...»       (10)

      در جنگ‏«صفين‏»چون سپاه آن حضرت بعد از حيله‏«معاويه و عمروعاص‏»دست از جنگ

      برداشته و گروه منافقين به ساحت مقدس و با عظمت مولاى متقيان جسارت       كردند،حضرت در جواب آنان فرمودند:«آيا به خدا دروغ مى‏گويم؟در حالى كه       من‏نخستين فردى هستم كه به او ايمان آورده‏ام؟و يا به پيامبر دروغ مى‏گويم كه       باز نخستين شخصى هستم كه رسالت وى را تصديق كردم.»

      از اين فرازهاى نمونه كه از دهها مورد ديگر برگزيديم،به صراحت‏به دست مى‏آيد       كه آن حضرت (علاوه بر فضايل ديگرش كه در جاى خود بحث مى‏گردد) در سبقت ايمان       و تاييد و تصديق رسالت پيامبر خدا پيشتاز بوده،و بر تمام مؤمنين و اصحاب رسول

      گرامى اسلام پيشى گرفته است.

      رسول خدا پيشگامى على را تاييد مى‏كند

      پيامبر گرامى اسلام طبق دستور صريح قرآن مجيد مبين حق و باطل،و رافع اختلاف

      در ميان مردم است،و خداوند متعال تاكيد مى‏كند كه مردم هنگام بروز اختلاف به       آن حضرت مراجعه نموده و از طريق وى مشكل خويش را برطرف سازند. (11)       اگر چه پيشتازى امير المؤمنين در ايمان به خدا و پيامبر مورد اتفاق و اجماع       مسلمين است،و دانشمندان اهل سنت‏به آن اعتراف كرده‏اند (12) ،و ليكن گاهى       شياطين مغرض و دشمنان لايت‏بحق على عليه السلام حرفهايى مى‏زنند كه ايجاب       مى‏كند از سخنان در بار پيامبر اسلام،آن هم از كتاب‏هاى معتبر برادران اهل       سنت در اين مورد به احاديثى تبرك جسته،و نمونه‏هايى را ذكر كنيم:

      1-عن عمر بن خطاب،قال:قال رسول الله (ص) :«...انت اول الناس اسلاما و اول

      الناس ايمانا و انت منى بمنزلة هارون من موسى‏» (13)

      «عمر بن خطاب‏»مى‏گويد:با جمعى به محضر پيامبر خدا شرفياب شديم،ناگاه آن حضرت

      ست‏خود را بر شانه على عليه السلام گذاشته و فرمود:«تو نخستين كسى هستى كه با

      اسلام خود رسالت مرا تاييد نموده و ايمان آوردى،نسبت تو به من همانند نسبت

      هارون پيامبر است‏به موسى! »

      2-عن النبى (ص) :«اولكم واردا على الحوض اولكم اسلاما على بن ابيطالب‏» (14)

      رسول خدا فرمودند:نخستين كسى كه در«حوض كوثر»بر من وارد مى‏گردد،آن‏شخص است

      كه پيش از همه ايمان آورده است،و او«على بن ابيطالب‏»مى‏باشد.»

      3-قال رسول الله (ص) :«لقد صلت الملائكة على و على على سبع سنين لم تصل على

      ثالث لنا» (15)

      همانا ملائكه خداوند هفت‏سال براى من و على درود و صلوات فرستاده‏اند كه هنوز

      از شخص ثالثى خبرى نبود!!

      4-قال ايضا:«على اول من آمن بى،و اول من يصافحنى يوم القيامة،و هو الصديق

      الاكبر،و هو الفاروق يفرق بين الحق و الباطل.» (16)